ਗੁਰੂ
ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਫਿਰ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ
ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਸਾਰ ਬੋਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ, ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ
ਸੁਣਦਾ ਹੈ ਫਿਰ-ਫਿਰ ਹੌਲ਼ੀ ਬੋਲਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਬੋਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ,
ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਬੋਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਬੋਲ ਵੀ ਸੁਣਨ ਨੂੰ
ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁਬੋਲਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਸਹੀ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ
ਹੀ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਹੀ ਕੀ ਜੋ ਸਹੀ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ।
ਅੱਜ ਦੇ ਸਿੱਖ ਦਾ ਹਾਲ ਵੀ ਇਹ ਹੀ ਹੈ 'ਸੁਣ' ਰਿਹਾ ਹੈ, 'ਪੜ੍ਹ' ਵੀ
ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਿਹਾ, ਕੀ ਉਹ ਬੋਲ ਕਿਸ
ਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲਿਖਾਰੀ ਦੇ? ਕਿੳਂਕੀ ਉਹ ਉਸ ਥਾਂ
ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ, ਜਿਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਉਹ ਬੋਲ ਲਿਖੇ ਹਨ,
ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਦਾ ਸਿੱਖ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਸੁਣਨ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ
ਪਛਾਣ ਹੋਵੇ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਗੁਰੂ ਨੇ ਹੁਕਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ "ਬਾਣੀ ਬਿਰਲੳ ਬੀਚਾਰਸੀ
ਜੇ ਕੋ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਇ" ਗੁਰੂ ਦੇ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋਵੇਗੀ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਜੋ
ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਪੜੈ ਗਾ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰੇਗਾ, ਪਰ ਅੱਜ ਦਾ ਸਿੱਖ ਸਿਰਫ ਬੋਲਾਂ ਨੂੰ
ਪੜ੍ਹਨ ਤਕ ਸੀਮਿਤ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਜੋ ਉਹ ਬੋਲ ਸੁਣ ਰਿਹਾ
ਉਹ ਕਿਸ ਥਾਂ ਤੇ ਲਿਖੇ ਹਨ।
ਜੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਅੱਜ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ
ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਮਨਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ੩੫੦ ਸਾਲਾਂ ਆਗਮਨ ਪੁਰਬ ਤੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਦੇ
ਬੋਲਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਹਰ ਉਸ ਰਾਗੀ, ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਜੋ ਬੋਲ ਤੁਸੀਂ
ਪੜ੍ਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਿਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਲਿਖੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕੀ ਅਰਥ ਹਨ, ਪਰ ਨਹੀਂ
ਅਤੇ ਜੋ ਬੋਲ ਤੁਸੀਂ ਪੜ੍ਹੇ ਹਨ ਕੀ ਉਹ "ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ" ਜੀ ਵਿਚ
ਦਰਜ ਹਨ? ਜੇ ਨਹੀਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸ ਨੇ ਇਹ ਬੋਲ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਹੱਕ
ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਅੱਜ ਦਾ ਸਿੱਖ ਸਿਰਫ ਸੁਣਨ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਰਹਿ ਗਿਆ।
ਕਿ ਕਿਸੀ ਨੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਰਾਗੀ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਕੋਲ ਅੱਜ ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ
ਪੁੱਛੇ ਅਤੇ ਪੁਛਿਆ ਕੀ ਇਹ ਕਿਸ ਥਾਂ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ :
ਮੈ ਹੋ ਪਰਮ ਪੁਰਖ ਕੋ ਦਾਸਾ ॥ ਦੇਖਨਿ ਆਯੋ ਜਗਤ
ਤਮਾਸਾ ॥ ...
ਚੌਪਈ ॥ ਮੁਰ ਪਿਤ ਪੂਰਬ ਕਿਯਸ ਪਯਾਨਾਂ ॥ ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਕੇ ਤੀਰਥ ਨਾਨਾ ॥
ਜਬਹੀ ਜਾਤ ਤ੍ਰਿਬੇਣੀ ਭਏ ॥ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਦਿਨ ਕਰਤ ਬਿਤਏ ॥1।ਤਹੀਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼
ਹਮਾਰਾ ਭਯੋ ॥ ...
ਸਵੈਯਾ ॥
ਦੇਹ ਸਿਵਾ ਬਰੁ ਮੋਹਿ ਇਹੈ ਸੁਭ ਕਰਮਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ
ਨ ਟਰੋਂ ॥ ਨ ਡਰੋਂ ਅਰਿ ਸੋ ਜਬ ਜਾਇ ਲਰੋਂ ਨਿਸਚੈ ਕਰਿ ਅਪੁਨੀ ਜੀਤ ਕਰੋਂ
॥ ...
ਖਗ ਖੰਡ ਬਿਹੰਡੰ ਖਲਦਲ ਖੰਡੰ ਅਤਿ ਰਣ ਮੰਡੰ ਬਰਬੰਡੰ।
ਭੁਜ ਦੰਗ ਅਖੰਡੰ ਤੇਜ ਪ੍ਰਚੰਡੰ ਜੋਤਿ ਅਮੰਡੰ ਭਾਨ ਪ੍ਰਭੰ।
ਸੁਖ ਸੰਤਾ ਕਰਣੰ ਦੁਰਮਤਿ ਦਰਣੰ ਕਿਲਬਿਖ ਹਰਣੰ ਅਸਿ ਸਰਣੰ।
ਜੈ ਜੈ ਜਗ ਕਾਰਣ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਬਾਰਣ ਮਮ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰਣ ਜੈ ਤੇਗੰ।੨। ...
ਰਾਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਦਾ ਕੰਮ ਹੀ ਇਹ ਹੀ ਹੈ "ਰੋਟੀਆ ਕਾਰਣਿ ਪੂਰਹਿ
ਤਾਲ ॥" ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਸਾਨੂੰ! ਜੇ ਅੱਜ ਨ ਜਾਗੇ ਤਾਂ ਪੱਲੇ
ਪਛਤਾਵਾ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਇਗਾ।
ਬੱਚਾ ਬੋਲਣਾ ਤਾਂ ਸਿਖ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ੨ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਪਰ ਬੋਲਣਾ ਕੀ
ਹੈ, ਇਹ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਨਹੀਂ ਸਿਖ ਪਾਉਂਦਾ, ਇਹ ਹੀ ਹਾਲ ਹੈ ਸਾਡਾ ਬੋਲ ਸੁਣ
ਤਾਂ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਂਦੇ, ਕੀ ਇਹ ਬੋਲ ਗੁਰੂ
ਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲਿਖਾਰੀ ਦੇ।