ਪਾਪ-ਪੁੰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਲਓ।
ਇੱਕ ਲਈ ਗਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਪੁੰਨ ਹੈ ਅਤੇ 'ਸਵਰਗ' ਦੇ
ਦਰਵਾਜੇ ਖ੍ਹੋਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਇਕ ਗਾਂ ਵੱਡ ਕੇ ਖਾ
ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੁੰਨ ਤਾਂ ਕਿਧਰ ਰਿਹਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਗਾਂ ਵੱਡਣੀ ਵੀ ਕੋਈ ਪਾਪ ਨਹੀਂ।
ਹੁਣ ਹਿੰਦੂ ਲਈ ਜਿਹੜਾ ਪੁੰਨ ਹੈ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਜਾਂ ਵੈਸਟ ਲਈ ਕੋਈ ਪੁੰਨ ਨਹੀਂ। ਸੂਰ ਦਾ
ਨਾਂ ਲੈਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਲਈ ਪਾਪ ਹੈ, ਪਰ ਦੂਜਾ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਡ ਕੇ ਛਕਣ ਲਗਾ ਮਿੰਟ ਨਹੀਂ ਲਾਉਂਦਾ।
ਡਿਸਕਵਰੀ ਉਪਰ ਜੰਗਲ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ੇਰ ਇਕ ਬੜੇ ਨਾਜੁਕ ਜਿਹੇ ਹਿਰਨ ਦੀ
ਧੌਣ ਮਰੋੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਤਗੜਾ ਸੰਢਾ ਕਈਆਂ ਸ਼ੇਰਾਂ ਨੇ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕੋਈ ਧੌਣ ਨੂੰ,
ਕੋਈ ਸ਼ਾਹ ਰਗ ਨੂੰ ਤੇ ਕੋਈ ਉਸ ਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਚੜਿਆ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਲੀਰਾਂ ਕਰੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਹਮਦਰਦੀ ਕੁਦਰਤੀਂ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨਾਲ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਪਤਨੀ ਮੇਰੀ ਕਹਿਣ
ਲੱਗੀ ਕਿ ਦੇਖੋ ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਗਰੀਬ ਦੀ ਸੰਘੀ ਮਰੋੜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜੇ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾ ਦੀ ਮਰੋੜੇ?
ਕਮਲੀਏ! ਤੂੰ ਖਾਹ-ਮਖਾਹ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਨਾ ਹੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜਾ ਕਿਸੇ
ਪੀਜਾ-ਬਰਗਰ ਬਣਾ ਕੇ ਦੇਣਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਹੀ ਖਾਣਾ। ਇਥੇ ਹਰੇਕ
ਜੀਵ ਦੂਜੇ ਜੀਵ ਉਪਰ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਜੇ ਇਹ ਇਸ ਨੂੰ ਨਾ ਖਾਣ ਤਾਂ ਆਪ ਮਰਨਗੇ। ਵੱਡੀ
ਮੱਛੀ ਛੋਟੀ ਨੂੰ ਨਾ ਖਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਜਿਉਂਦੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀ। ਅਸੀਂ-ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹੀ
ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਉਪਰ 'ਪਾਪ' ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਜੀਓ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਲੈ ਆਪਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੱਡ ਕੇ ਥੋੜੋਂ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਭਲਾ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਦੁੱਖ ਦਿੰਦੇ
ਹਾਂ..?
ਮੈ ਤਾਂ ਹਾਲੇ ਬੋਲਿਆ ਨਹੀਂ ਮੇਰਾ ਬੇਟਾ ਬੋਲ ਪਿਆ।
ਮਾਂ! ਤੁਸੀਂ ਹਾਲੇ ਕੱਲ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸੀ ਦਵਾਈ ਪਾਉਣੀ, ਮੈਨੂੰ ਘਰ ਅੰਦਰ ੩-੪ ਕੀੜੀਆਂ
ਦਿੱਸੀਆਂ ਹਨ..?
ਲੈ ਉਹ ਤਾਂ ਅਪਣਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੀਆਂ!
ਪਰ ਮੱਕਸਦ ਤਾਂ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਂਣਾ ਹੀ ਏ ਨਾ।
ਪਰ ਆਪਾਂ ਕੀੜੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਥੋੜੋਂ ਆਂ।
ਮਾਰ ਕੇ ਤਾਂ ਸੁੱਟਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਚਲੋ ਆਪਾਂ ਜਾਨੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਾਰਦੇ,
ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਏ ਬਾਪੂ ਮੇਰਾ ਗੱਡਾ ਕਣਕ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਲੈ ਕੇ
ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਗੱਡੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸੰਢਾ ਜੁੱਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਤੇ ਰਾਹ ਵਿਚ
ਇਕ ਨਹਿਰ ਦਾ ਪੁਲ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਫਾਟਕ ਵਾਲੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਪਰੋਂ ਗੱਡਾ
ਕਣਕ ਦਾ ਲੱਦਿਆ, ਦੂਜਾ ਚੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਤੀਜਾ ਉਪਰੋਂ ਬੈਂਤ ਦੀ ਪਰਾਣੀ। ਤੇ ਜਦ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ
ਖਾਲੀ ਗੱਡਾ ਘਰ ਮੁੜਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਸੰਡੇ ਵਿਚਾਰੇ ਦਾ ਮਾਸ ਪਿੰਡੇ ਤੋਂ ਉੱਡਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਉਹ ਜੀਅ ਤੇ ਜੁਲਮ ਨਹੀਂ ਸੀ? ਇਕੇ ਵਾਰ ਮਾਰ ਦੇਣਾ ਵੱਡਾ 'ਪਾਪ' ਏ, ਜਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹਲਾਲ
ਕਰਨਾ?
ਹੁਣ ਤਾਂ ਚਲੋ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਆ ਗਈ, ਪਰ ਹਾਲੇ ਕੱਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਲੇ ਜੁੱਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਸਾਡੇ
ਬਜ਼ੁਰਗ ਕੀ ਹਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਬੇਸ਼ਕ ਉਹ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਰਦੇ ਪਰ ਅਪਣੇ ਜੀਉਂਣ ਲਈ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ 'ਜੁਲਮ' ਕਰਨਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।
ਸਾਡੇ ਗੁਆਂਢੀ ਕੋਲ ਇਕ ਖੋਤੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਸੀ ਉਹ ਮਾੜੀ
ਪਰ ਪੰਡ ਚਰ੍ਹੀ ਦੀ ਉਹ ਭਾਰੀ ਲੱਦ ਦਿੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਖੋਤੀ ਬਹੁਤੀ ਵਾਰੀ ਰਾਹ ਵਿਚ ਹੀ ਬੈਠ
ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਢਾਹ-ਢਾਹ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਛਿੱਲ ਲਾਹੁੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਸਾਡਾ ਇੱਕ
ਗੁਆਂਢੀ ਕਿਸੇ ਸਾਧ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਵੱਡ ਵੱਡਈਏ ਤੇ ਬੜਾ ਨੱਕ ਫੜਦਾ, ਪਰ
ਉਸ ਕੋਲੇ ਬੂਰਾ ਸੰਢਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ? ਊਠਣੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਉਸ ਕੋਲੇ ਪਿੰਡੋਂ
ਰੂੜੀ ਲੱਦਣੀ ਤੇ ਖੇਤੋਂ ਚਰ੍ਹੀ ਜਾਂ ਕਣਕ ਲੱਦ ਲਿਆਉਂਣੀ। ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਉਸ ਤੁਰਨਾ ਨਾ ਤੇ
ਆਖਰ ਕਈ ਚਿਰ 'ਲੇਖਾ' ਦਿੰਦੀ ਅਰੜਾਂਦੀ ਹੀ ਉਹ ਮਰ ਗਈ ਜਾਂ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਅਸੀਂ ਜਿੰਮੀਦਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬਚਣ ਲਈ ਜਾਨਵਰਾਂ ਉਪਰ ਜੁਲਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ
ਹਾਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਪਾਪ ਦੇ ਖਾਤੇ ਜਾਂ ਜੀਵ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਖਾਤੇ ਪਾਵਾਂਗੇ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ
ਆਪਣੇ ਜੀਉਂਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਉਪਰ 'ਜੁਲਮ' ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾ ਹੀ ਪੈਣਾ
ਹੈ।
ਹੁਣ
ਅਸੀਂ ਸਿੱਧੇ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਅਸਿਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੀਆਂ ਉਪਰ ਜੁਲਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ
ਤੱਕ ਜਿਹੜੀ ਕਣਕ ਦਾ ਆਟਾ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਜੀਆਂ ਉਪਰ ਜੁਲਮ ਹੋ ਕੇ
ਮੇਰੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਮੀਨ ਨੂੰ ਵਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ, ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਪਲ ਰਹੇ
ਕਿੰਨੇ ਜੀਵ-ਜੰਤ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਜੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਣਕ ਉਪਰ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਪਰੇਆਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।
ਚੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਜੀਆਂ ਦਾ ਕਤਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖੰਡ-ਗੁੜ ਮੈਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤਦਾ
ਹਾਂ, ਕਮਾਦ ਨੂੰ ਲਗੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਨਾ ਪੈਂਦਾ
ਹੈ। ਦੁੱਧ ਮੈਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤਦਾ ਹਾਂ। ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਉਸ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮੂਂਹ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢ
ਕੇ, ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਪਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਏ ਮੱਝ ਦੀ ਕੱਟੀ ਹੋਣੀ ਤਾਂ
ਬੱਚ ਜਾਣੀ, ਪਰ ਕੱਟਾ ਕਦੇ ਘੱਟ-ਵੱਧ ਹੀ ਬੱਚਿਆ ਸੀ, ਕਾਰਨ ਕਿ ਕੱਟੇ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾ ਹੋਣ
ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਉਹ ਭੁੱਖੋਂ ਹੀ ਤੜਫ ਤੜਫ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ
ਸੀ, ਯਾਨੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਅੱਜ-ਕੱਲ ਦਵਾਈਆਂ ਟੀਕੇ ਹਰੇਕ
ਦੂਜਾ-ਤੀਜਾ ਵਰਤਦਾ, ਉਹ ਕਾਹਦੇ ਬਣਦੇ? ਬਹੁਤੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਟੀਕੇ ਜੀਦੇਂ ਜੀਵਾਂ
ਦੀ ਚਰਬੀ, ਮਿਹਦੇ ਜਾਂ ਲਹੂ ਮਿੱਝ ਤੋਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਅੰਗ ਤੋਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਮਰਨ
ਲਗਾ ਕੌਣ ਨਹੀਂ ਵਰਤਦਾ ਉਨ੍ਹਾ ਨੂੰ? ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਏ ਉਹ ਮੱਛੀ ਦੇ ਕੈਪਸੂਲ
ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤਦਾ ਹੈ, ਉਂਝ ਉਹ ਵੈਸ਼ਨੋ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਇਹ ਵੀ ਮੱਛੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਹੀ ਬਣਾਏ
ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਲੈ ਵੇਖ ਕੇ ਮੱਖੀ ਥੋੜੋਂ ਨਿਗਲ ਹੁੰਦੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਜਵਾਬ
ਹੈ। ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਂਣ ਲਈ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ!! ਸੱਪ ਦੀ ਜ਼ਹਿਰ ਪਤਾ
ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿਚ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਸੱਪ ਭਲਮਾਣਸੀ ਨਾਲ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ
ਦਿੰਦਾ ਹੈ?
ਮੁਰਗੇ ਵੱਡਣਾ ਜੇ ਪਾਪ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੂਹੇ
ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਪੁੰਨ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ? ਸੁੰਡੀਆਂ, ਕਾਕਰੋਚ,ਕੀੜੀਆਂ, ਸੱਪ, ਠੂੰਹੇਂ ਆਦਿ
ਉਹ ਵੀ ਤਾਂ ਜੀਵ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ ਦੋਹਾਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਬਚਾਉਂਣਾ ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹੀ
ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਇਕ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵੇਲੇ ਮੇਰੀ ਹੋਰ ਦਲੀਲ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਲਈ ਹੋਰ। ਇਕ ਨੂੰ ਮਾਰਨ
ਲਈ ਲਫਜ ਮੈ ਆਪਣੀ ਹਿਫਾਜਤ ਜਾਂ 'ਐਕਸੀਡੈਂਟ' ਘੜ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ, ਦੂਜੇ ਲਈ ਪਾਪ। ਯਾਨੀ ਪਾਪ
ਅਤੇ ਪੁੰਨ ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਹਨ। ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਮੈਨੂੰ
ਜਾਂ ਮੇਰੇ ਮਿਲੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਪਾਪ ਕਹਿ ਲੈਂਦਾ
ਹਾਂ, ਦੂਜੀ ਨੂੰ ਪੁੰਨ।
ਜੈਨੀ ਲਈ ਖੁਲ੍ਹੀ ਹਵਾ ਵਿਚ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਪਾਪ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਨਾਲ
ਨਾਹੁਣਾ ਵੀ ਪਾਪ ਹੈ, ਖੁਲ੍ਹੇ ਮੂੰਹ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਪਾਪ ਹੈ, ਪਰ ਆਮ ਬੰਦੇ ਲਈ ਕੋਈ ਪਾਪ ਨਹੀਂ।
ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਗਰੁੱਪ ਵੀ ਹਨ,
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਘਰੋਂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਲੈਣਾ ਵੀ 'ਪਾਪ' ਹੈ, ਆਪਣੇ ਵਰਗੇ ਦੁਮਾਲਿਆਂ ਵਾਲਿਆਂ
ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਪ੍ਰਸਾਦਾ ਛਕਣਾ ਵੀ 'ਪਾਪ' ਹੈ, ਉਹ ਬਾਹਰ ਗਏ ਵੀ ਆਪਣੇ ਹੀ ਲੋਹੇ ਦੇ
ਬਾਟੇ ਖੜਕਾਉਂਦੇ ਸਾਹੋ ਸਾਹੀ ਹੋਏ ਫਿਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਸਾਰਾ ਜੋਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 'ਆਪਣਾ'
ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਣਾਉਂਣ 'ਤੇ ਹੀ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦਾ। ਹੁਣ ਕੀ ਆਮ ਸਿੱਖ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ 'ਪਾਪ' ਹੀ
ਮੰਨੇ ਤੇ ਹਰੇਕ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਬਾਟੇ ਖੜਕਾਉਂਦਾ ਤੁਰਿਆ ਫਿਰੇ, ਕਿ ਮੈਂ ਪੁੰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ
ਰਿਹਾਂ ਹਾਂ!
ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਾਪ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਚੋਲਿਆਂ ਵਾਲੇ
ਚੂਹੜੇ-ਚਮਾਰ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ
ਦੁਰਕਾਰ ਦਿਓ ਕੀ ਇਹ ਪੁੰਨ ਹੈ? ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਾਟਾ ਅੱਡ ਲਾਉਂਣ ਲਗਿਆਂ ਜਾਂ
ਪੰਗਤ ਅਲਹਿਦਾ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆਂ, ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਦੀ ਪੀੜਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ?
ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਉਪਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਉੱਚੇ ਹੋਣ ਦਾ 'ਬੁਲਡੋਜਰ' ਫੇਰ ਕੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਤੜਫਦਾ
ਕਰ ਦਿਓ ਕੀ ਇਹ ਮੁਰਗਾ ਵੱਡਣ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਪਾਪ ਹੈ? ਇਕ ਲੋਹੇ ਦੇ ਬਾਟੇ ਵਾਲਾ ਜਦ ਦੂਜੇ
ਗੁਰਸਿੱਖ ਦੇ ਘਰੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪੱਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਨੂੰ ਠੁੱਡਾ ਮਾਰ ਕੇ ਲੰਘ ਜਾਏ, ਕੀ
ਇਹ ਪਾਪ ਨਹੀਂ? ਉਸ ਦੇ ਘਰੋਂ ਮਿਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਹੀ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾ ਦਏ ਜਾਂ ਗਾਰਬੇਜ
ਕਰ ਦਏ, ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਕੀ ਹਾਲਤ ਹੁੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕੀ ਇਹ ਪੁੰਨ ਦਾ ਕੰਮ
ਹੈ?
ਅਸੀਂ ਕੌਮ ਦੇ ਵੱਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਦੇ ਰਾਹ ਬੰਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਕੌਮ ਦੇ ਜਿਸ ਖਾਤਰ ਗੁਰੂ
ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ, ਸਿੱਖ ਸੂਰਬੀਰਾਂ ਯੋਧਿਆਂ ਹਿੱਕਾਂ ਡਾਹੀਆਂ, ਪੁੱਠੀਆਂ ਖੱਲਾਂ ਲੁਹਾਈਆਂ,
ਆਰਿਆਂ ਹੇਠ ਸਿਰ ਦਿੱਤੇ, ਕੀ ਇਹ ਘੋਰ ਪਾਪ ਨਹੀਂ?
ਸਾਡਾ ਇਹ ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਉਸ
ਬਾਣੀਏ ਵਰਗਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਕੀੜੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਸਵੇਰੇ ਆਟਾ-ਚੌਲ ਪਾ ਕੇ ਪੁੰਨ ਕਰ
ਰਿਹੈ, ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਨਾਲ ਸ਼ੂਦਰ ਕਹਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਭੈੜਾ ਸਲੂਕ ਕਰ ਰਿਹੈ।
ਗਾਂ ਦੀ ਤਾਂ ਪੂਜਾ ਕਰ ਰਿਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਖੋਲ੍ਹੀ ਫਿਰਦਾ, ਮਹਿੰਗੇ ਪੱਠੇ ਖਰੀਦ ਕੇ
ਪਾ ਰਿਹੈ, ਉਸ ਉਪਰ ਝੁੱਲ ਦੇ ਰਿਹੈ, ਪਰ ਉਸੇ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਸਾਹਵੇਂ ਇਕ ਮਨੁੱਖ ਭੁੱਖਾ,
ਯੱਖ ਠੰਦ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟਪਾਥ 'ਤੇ ਗੋਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦਈ ਪਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਕੋਈ
ਹਮਦਰਦੀ ਨਹੀਂ।
ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਘਾਹ ਖਾਣੇ ਜੀਵ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਮਾਸ ਖਾਣਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ
ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਨੇ। ਇਹੀ ਹਾਲ ਤੁਸੀਂ ਕੌਮਾਂ ਵਿਚ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋਂ। ਚੌਲ ਖਾਣੀਆਂ
ਕੌਮਾਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ !
ਨਹੀਂ?