Main News Page

ਜਾਣੇਂ ਅਣਜਾਣੇਂ ਹੀ ਕਈ ਦਫਾ ਅਸੀਂ ਐਸੇ ਕੰਮ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਕਿ ਇਹ ਸਹੀ ਆ ਕਿ ਗਲਤ, ਪਰ ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਕਿ ਮਾਨੋਂ ਜੇਕਰ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਵੀ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਕਿ ਇਹ ਕਰਮ ਕਰਨਾਂ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਾਡਾ ਦੂਜਾ ਖਿਆਲ ਇਹ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀ ਇਹ ਕੰਮ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵੱਡੇ ਵਡੇਰੇ ਵੀ ਕਰਦੇ ਆਏ ਹਨ, ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਛੱਡ ਸਕਦੇ ਆਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਆਖ ਸਕਦੇ ਆਂ ਭੇਡ ਚਾਲ, ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਇੱਕ ਭੇਡ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਛਾਲ ਮਾਰ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਵੀ ਸਾਰੀਆਂ ਉਹਦੇ ਮਗਰ ਹੀ ਕੁੱਦ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਿਵੇਂ ਹੀ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ਼ ਦੀ ਹਾਲਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਸੋਚੇ-ਸਮਝੇ ਹੀ ਉਹ ਕਰਮ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਆਂ, ਜੋ ਨਾਂ ਸਾਡਾ ਹੀ ਕੁੱਝ ਸਵਾਰ ਸਕਦੇ ਨੇਂ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ਼ ਦਾ। ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਅਸੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਉਹ ਵਾਧੂ ਦੇ ਫੋਕਟ ਕਰਮ ਕਰੀ ਹੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਜਿਥੇ ਉਹਨਾਂ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਅਸੀਂ ਪੈਸੇ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਕਰਦੇ ਆਂ ਉਥੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਨਿਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਡਿੱਗਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਆਂ।

ਇੱਕ ਗੱਲ ਮੇਰੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਕੰਮ ਆਪਣੇਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਤੋਂ ਉਲੱਟ ਕਰਦੇ ਆਂ, ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਰਜੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਛੁੱਡਾ ਲੈਂਨੇ ਆਂ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਬਜੁਰਗ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸੀ ਤਾਂ ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਕਰੀਏ? ਮੈਂ ਐਸੇ ਜੁਵਾਬ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੁਛਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਕਿ ਕੀ ਜੋ ਕੰਮ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਬੇ ਕਰਦੇ ਸੀ, ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਉਹੀ ਕਰਦੇ ਓ, ਕਿ ਜਾਂ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗਦੇ ਨੇਂ ਉਹ ਕਰਦੇ ਓ?

- ਸਾਡੇ ਬਾਬਿਆਂ ਨੇਂ ਤਾਂ ਕਦੀ ਆਪਣੇਂ ਕੇਸ਼ ਦਾੜ੍ਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਮੋਹਰ ਸਮਝ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਂਚੀ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਾਈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਹ ਕੀ ਬਣੀ ਜਾਂਦੇ ਆਂ, ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇਂ ਬਜੁਰਗਾਂ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ?

- ਸਾਡੇ ਬਾਬੇ ਤਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਰਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਡੀਆਂ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਹੀ ਬਾਰਾਂ ਕੈਪਸੂਲ ਖਾਕੇ ਖੁਲਦੀਆਂ ਨੇਂ, ਕੀ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਆਪਣਿਆਂ ਬਾਬਿਆਂ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਮੰਨੀਂ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇਂ ਚਾਹੀਦੇ?

- ਸਾਡੇ ਵੱਡੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਨੇਂ ਕਦੇ ਭਈਆਂ ਪਾਸੋਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਵਾਇਆ, ਉਹ ਕਿਰਤੀ ਸਨ ਤੇ ਹਰ ਕੰਮ ਆਪਣੇਂ ਹੱਥੀਂ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਪਰ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਇੱਕ ਤੀਲਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਟੁਟਦਾ, ਅਸੀਂ ਹਰ ਪਾਸਿਓਂ ਭਈਆਂ ਦੇ ਮੁਹਤਾਜ਼ ਹੋ ਗਏ ਆਂ, ਇਹੋ ਕਾਰਨ ਹੈ ਅੱਜ ਉਹ ਸਾਡੇ ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਏ ਨੇ ਤੇ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਮਾਲਕ ਹੋਣਗੇ ਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੌਕਰ ਹੋਵਾਂਗੇ, ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਸ਼ਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇਂ ਖੋਖਲਾ ਕਰ ਛੱਡਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਸਕਦੇ ਆਂ, ਕੀ ਕਦੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣਿਆਂ ਬਾਬਿਆਂ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਮੰਨੀ ਹੈ?

- ਸਾਡੇ ਬਜੁਰਗਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਵਾ ਵੀ ਸਿੱਧਾ ਸਾਧਾ ਤੇ ਨੰਗੇਜ਼ ਢੱਕਣ ਵਾਲਾ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਆਹ ਕੀ ਜੋ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਪਾਈ ਫਿਰਦੇ ਆਂ ਅੱਧੇ ਨੰਗੇ ਅੱਧੇ ਕੱਜੇ, ਕੀ ਇਹ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਜੁਰਗਾਂ ਨੇਂ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ?

ਜਦੋਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਹਜ ਭਾਏ ਹੀ ਕਹਿ ਦੇਂਦੇ ਆਂ ਕਿ ਹੁਣ ਜ਼ਮਾਨਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਐਸੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਥੇ ਮੇਰਾ ਅੱਜ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹੈ। ਸਿਰੇ ਦੀ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਕੰਮ ਸਾਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗਦੇ ਨੇਂ ਅਸੀਂ ਉਹ ਹੀ ਕਰਦੇ ਆਂ, ਜੋ ਨਹੀਂ ਭਾਉਂਦੇ ਉਹ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।

ਹੁਣ ਆਉ ਇਹ ਵੀਚਾਰ ਕਰੀਏ, ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਹੜ੍ਹੇ ਉਹ ਕੰਮ ਜਾਣੇਂ ਅਣਜਾਣੇਂ ਕਰ ਰਹੇ ਆਂ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਕੀ ਕਦੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਲੱਡੂ ਲਿਆਉਣਾਂ ਨਹੀਂ ਭੁਲਦੇ, ਵਿਆਹ ਵੇਲੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਉਂਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਲੱਡੂ, ਮੁੰਡਾ ਜੰਮਿਆਂ ਤਾਂ ਲੱਡੂ, ਗੱਡੀ ਖਰੀਦੀ ਤਾਂ ਲੱਡੂ, ਘਰ ਲਿਆ ਤਾਂ ਲੱਡੂ, ਹਰ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਲੱਡੂ ਹੀ ਕਿਉਂ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਕਦੇ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ? ਜੁਵਾਬ ਨਹੀਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਨੂੰ ਨਾਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇਂ ਇਹ ਕਦੀ ਦੱਸਿਆ ਹੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਦਵਾਨ ਪਾਸੋਂ ਇਹ ਪੁਛਣ ਦੀ ਹੀ ਖੇਚਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਕੇਵਲ ਸ਼ੁੱਧ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗਾ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਥਮ ਪੂਜਾ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਮੰਨੀਂ ਗਈ ਹੈ, ਤੇ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਾਧਣਾਂ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਹਿੰਦੂ ਮੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਲੱਡੂਆਂ ਦਾ ਭੋਗ ਲਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿਖਿੱਆ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ, ਦੂਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭੈੜ੍ਹੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣਾਂ ਲਿਆ ਹੈ।

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਗਮੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕੇਵਲ ਕੜ੍ਹਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਰਤਾਉਣ ਦੀ ਹੀ ਮਰਆਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅੱਜ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਲੱਡੂਆਂ ਦੇ ਜਰੀਏ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਅਰਾਧਣਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਗੱਲ ਕੋਈ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਟੇਜ਼ ਤੇ ਕਹਿ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਦੇ ਗਲ ਜਰੂਰ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।

ਆਉ ਹੁਣ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕੁਰੀਤ ਜੋ ਸਾਡੀ ਰੀਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਾਣੀਏਂ, ਉਸ ਕੁਰੀਤ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਮੈਂ ਇੱਕ ਘਟਨਾਂ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨੀਂ ਚਾਹਾਂਗਾ ਜੋ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਦੇ ਕੋਲ ਪੈਂਦੇ ਇੱਕ ਕਸਬਾ ਲੋਹੀਆਂ ਖਾਸ ਵਿੱਚ ਘਟੀ। ਉਥੇ ਮੈਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗੁਰਮਤਿ ਕਲਾਸਾਂ ਲਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਚਾਨਕ ਇੱਕ ਔਰਤ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਦੌੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਆਈ ਤੇ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇਂ ਹੱਥ ਜੋੜ੍ਹ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ, ਵੀਰ ਜੀ ਜਿਹੜ੍ਹੀ ਗੱਲ ਦਾ ਮੈਨੂੰ ਸਾਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗਾ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖ ਹੋਕੇ ਵੀ ਉਹ ਕੁਕਰਮ ਕਰੀ ਜਾਂਦੇ ਸੀ ਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੋ ਆਹ ਕੰਮ ਅਸੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਕੀ ਹੈ? ਪਰ ਅੱਜ਼ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਮੇਰੀ ਅੱਠ ਨੌ ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੇ ਹੀ ਖੋਲ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਮੈ ਉਸ ਔਰਤ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ਗੱਲ ਕੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੱਲ ਸ਼ਾਮੀਂ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਜੀ ਨਵਾਂ ਟੀ. ਵੀ ਖਰੀਦ ਕੇ ਲਿਆਏ ਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਬੋਤਲ ਲੈਕੇ ਬੂਹੇ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਚੋਕੇ ਸ਼ਗਨ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਬੇਟੀ ਨੇਂ ਮੇਰਾ ਹੱਥ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ ਤੇ ਮੈਂਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ਮੰਮੀ ਜੀ ਇਹ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਹੈ, ਤੇ ਨਾਲੇ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਉਪਾਸ਼ਕ ਹਾਂ, ਨਾ ਕਿ ਸ਼ਨੀ ਦੇਵਤੇ ਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੇਲ ਚੋਕੇ ਸ਼ਗਨ ਕਰਨਾਂ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸ਼ਨੀ ਦੇਵਤੇ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾਂ ਹੈ।

ਪਾਠਕੋ ਮੇਰਾ ਇਥੇ ਇਹ ਘਟਨਾਂ ਦੇ ਲਿਖਨ ਦਾ ਕੇਵਲ ਇਤਨਾਂ ਹੀ ਮਕਸਦ ਹੈ, ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸੱਚ ਦੀ ਸਮਝ ਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਜੋ ਵੀ ਅਸੀਂ ਜਾਣੇ ਅਣਜਾਣੇ ਇਹ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਦਾ ਜੂਲਾ ਆਪਣੇਂ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਬੈਠੇ ਹਾਂ, ਇਸਨੂੰ ਲਾਹ ਕੇ ਪਰਾਂ ਸੁੱਟਣ ਜੋਗ ਹੋ ਸਕੀਏ।

ਅਸੀਂ ਆਮ ਕਰਕੇ ਇਹ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਹੀ ਸਰੂਪ ਲਿਆਉਣਾਂ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਬੂਹੇ ਵਿੱਚ ਸਰੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਜਰੂਰ ਚੋਂਦੇ ਹਾਂ, ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ਨੀ ਦਾ ਡਰ ਲੱਗਾ ਹੈ।

ਚਲੋ ਜੇਕਰ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨ ਲਈਏ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸ਼ਗਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਗੁਰਮਤਿ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਮਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਗਨ ਜਾਂ ਅਪਸ਼ਗਨ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਪਾਵਨ ਫੁਰਣਾਨ ਹੈ… ਸਗੁਨ ਅਪਸਗੁਨ ਤਿਸ ਕਉ ਲਗਹਿ ਜਿਸੁ ਚੀਤਿ ਨ ਆਵੈ ॥ ਗੁਰੁ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਨੇਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇਂ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਗਨਾਂ ਅਪਸ਼ਗਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜ੍ਹੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਡੀ ਇਹ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਹੀ ਹੈ, ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇਂ ਗੁਰੂ ਬਾਪੂ ਦੀ ਉਂਗਲ ਛੁਡਾ ਕੇ ਫਿਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੇ ਪੁਤ ਬਣਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਬੱਸ ਐਂਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਫੜ੍ਹਾਂ ਮਾਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਆਂ, ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਨਿਆਰੇ ਹਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਕੰਮ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪੰਡਤਾਂ ਵਾਲੇ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਫਿਰ ਸਾਡਾ ਨਿਆਰਾਪਨ ਕੀ ਖਾਕ ਹੈ।

ਨਿਆਰਾ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਬਣਾਇਆਂ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਬਾਬੇ ਦਾ ਉਹ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਰੂਪ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਲਾਹ ਕੇ ਫਿਰ ਉਹੋ ਹੀ ਚਿੱਕੜ੍ਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉਤੇ ਮਲ ਲਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੀ ਦੇਣ ਹੈ।

ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਸੀਂ ਸੰਖ ਵਜਾਉਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਆਂ, ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਅਸੀਂ ਘੜ੍ਹਿਆਲ ਖੜ੍ਹਕਾਈ ਜਾਂਦੇ ਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਜਗਾ ਤੇ ਮੁਰਦਿਆਂ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਵਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਅਸੀਂ ਸੰਗ ਪਾੜ੍ਹ-ਪਾੜ੍ਹ ਕੇ ਇਹ ਆਖਦੇ ਆਂ ਕਿ ਸਾਡਾ ਗੁਰੂ ਦੀਨ-ਦੁਨੀ ਦਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਹੈ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੀ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕਿਸੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਘੜ੍ਹਿਆਲ ਵਜਾਈ ਹੋਵੇ? ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਅੱਗੇ ਤਾਂ ਨਗਾਰਾ ਵਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਘੜ੍ਹਿਆਲ ਵਜਾਕੇ ਹੀ ਕੰਮ ਸਾਰੀ ਜਾਂਦੇ ਆਂ, ਜਿਹੜੀ ਕੌਮ ਨਗਾਰੇ ਤੋਂ ਘੜ੍ਹਿਆਲ ਤੱਕ ਆ ਜਾਵੇ ਉਹ ਕੌਮ ਕੀ ਖਾਕ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਰਾਜ਼ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਦੂਜੀ ਗੱਲ, ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਇਹ ਦੇਖੋ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਹੁਕਮਰਾਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਅਹਿਲਕਾਰ ਕਦੇ ਵੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਸਾਡਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਨੰਗੇ ਪੈਂਰੀ ਹੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਾਂਗੇ? ਸਗੋਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਤਿਆਰ ਬਰ ਤਿਆਰ ਹੋਕੇ, ਆਪਣੇਂ ਹੁਕਮਰਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਸ਼ਾਨੋਂ-ਸ਼ੌਕਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਚਾਰ ਚੰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੇ ਐਸੇ ਪੁਤ ਬਣੇਂ ਹਾਂ, ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਆਪਣੇਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਰਨ ਵੇਲੇ ਅਸੀਂ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਕਿਉਂ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ?

ਇਸਦਾ ਜੁਵਾਬ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਤੱਕ ਇਹ ਹੀ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਇਹ ਕੇਵਲ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰੀ ਐਸੇ ਵੀ ਭਾਣੇਂ ਵਾਪਰੇ ਹਨ ਜਦ ਅੱਤ ਦੀ ਗਰਮੀਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜ਼ੂਦ ਵੀ ਜੋੜ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਪੈਰ ਗਰਮੀਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ਼ ਜੀ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਵੀ ਸੰਭਾਲਣੀਂ ਔਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬਹੁਤ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ਼ ਦੇ ਸਰੂਪਾਂ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਵਾਪਰੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਜੁੰਮੇਂਵਾਰ ਕੌਣ ਹੈ? ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਤੁਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜੋ ਵੀ ਗਲੀਆਂ ਦਾ ਗੰਦ-ਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹੀ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਦਸਵੇਂ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੇਂ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਤੁਰਨ ਦਾ ਪਾਖੰਡ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਾਂਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ ਅੰਦਰ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਪਾਵਨ ਬਚਨ ਵੀ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵਿਚਾਰਿਆ… ਪਗ ਉਪੇਤਾਣਾ ਅਪਣਾ ਕੀਆ ਕਮਾਣਾ॥ ਜੇਕਰ ਕਿਤੇ ਵੀਚਾਰ ਲੈਂਦੇ, ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਨੂੰ ਸੱਚ ਦੀ ਸਮਝ ਆ ਜਾਂਦੀ, ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਪਾਕ ਬਚਨ ਕਿ ਨੰਗੇ ਪੈਂਰੀ ਤੁਰਨ ਦਾ ਪਾਖੰਡ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਾਖੰਡੀ ਬੰਦਾ ਆਪਣਾਂ ਕੀਤਾ ਆਪ ਹੀ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਟਾ ਆਦਿ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਪਛਤਾਵਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਆਦਾ ਦੇ ਪੰਨਾਂ ਨੰ: 13 ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਸਿਰਲੇਖ ਦੀ ਲੜ੍ਹੀ ਦੇ ਨੰ: (ਖ) 'ਤੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਅੰਕਿਤ ਹਨ. . ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਲੈ ਜਾਣ ਵੇਲੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਏ। ਜਿਸ ਨੇ ਸਿਰ ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਚੁੱਕਿਆ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਚੱਲੇ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਮੌਕੇ ਜੋੜ੍ਹੇ ਪਾਣ ਦੀ ਅਤਿ ਲ਼ੋੜ੍ਹ ਪੈ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਭਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ। ਇਥੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਦੀ ਇਹ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਰਹਿਤ ਮਰਆਦਾ ਲ਼ਿਖਣ ਵੇਲੇ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕਿ ਜਿਸ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜ਼ ਦਾ ਸਰੂਪ ਲਿਆ ਹੋਵੇ ਉਹ ਨੰਗੇ ਪੈਂਰੀ ਚੱਲੇ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਦੂਸਰੀ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਕਿਉਂ ਆਪਣੇਂ ਵੀਚਾਰ ਬਦਲਦਿਆਂ ਇਹ ਗੱਲ ਲਿਖ ਦਿਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਜੋੜ੍ਹਾ ਪਾਉਣਾਂ ਪਵੇ ਤਾਂ ਭਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾਂ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਰਹਿਤ ਮਰਆਦਾ ਬਣੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਦੋ ਧੜ੍ਹੇ ਹੋਣਗੇ, ਇੱਕ ਤਤ ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਤ-ਸਾਧ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦੀ ਸੋਚ ਦੇ ਉਪਾਸ਼ਕ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਜੋੜਿਆਂ ਦਾ ਮਸਲਾ ਵੀ ਹੱਲ ਨਾਂ ਹੋ ਸਕਿਆ, ਤੇ ਐਵੇ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਰੱਖਣ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਦੁਬਿਧਾ ਪੂਰਨ ਅਧੂਰੀ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੋਚ ਤੋਂ ਉਲਟ ਗੱਲ ਲਿਖ ਕੇ ਸਦਾ ਦੇ ਲਈ ਹੀ ਪੰਥ ਨੂੰ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਜਦਕਿ ਜੋੜ੍ਹੇ ਪਾਕੇ ਵੀ ਜੇਕਰ ਮਹਾਰਜ਼ ਜੀ ਦਾ ਸਰੂਪ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਪਰ ਐਵੇਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਰਾਈ ਦਾ ਪਹਾੜ੍ਹ ਬਣਾਂ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਆਂ। ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਅਸਲ ਸਤਿਕਾਰ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਸਿਰ ਮੱਥੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ, ਜੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਏ।

ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਸਲਾ ਇਥੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਲਈ ਵੀਚਾਰਨ ਜੋਗ ਹੈ, ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਸਰੂਪ ਲੈਜਾਣ ਸਮੇਂ ਅੱਗੇ ਅੱਗੇ ਪਾਣੀਂ ਦਾ ਤਰੌਂਕਾ ਦੇਣਾਂ, ਕੀ ਗੁਰਮਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਠੀਕ ਹੈ ਜਾਂ ਗਲਤ? ਜੇਕਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾਂ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਪੁਰਾਨੇ ਸਮੇਂ ਅੰਦਰ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਰੇ ਰਸਤੇ ਕੱਚੇ ਹੀ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਲੈਕੇ ਲੋਕ ਆਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਸ ਸਾਰੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਛਿੜ੍ਹਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਤਾਂਕਿ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਧੂੜ੍ਹ ਮਿੱਟੀ ਨਾਂ ਉਡੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਵੀ ਕਾਇਮ ਰਹਿ ਸਕੇ।

ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਅੱਜ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਇੱਕ ਸਿੰਘ ਨੇਂ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕੋਈ ਬਰਤਨ ਫੜ੍ਹਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਉਹ ਅੱਗੇ ਅੱਗੇ ਐਵੇਂ ਹੀ ਨਾਂ ਮਾਤਰ ਜਿਹਾ ਛੱਟਾ ਦਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਧੂੜ੍ਹ ਉੱਡ-ਉੱਡ ਕੇ ਵੀ ਉਤੇ ਪੈਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੀ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਐਨਾਂ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਰਸਤੇ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਸਰੂਪ ਆਉਣਾਂ ਹੋਵੇ ਉਸ ਸਾਰੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਹੀ ਐਂਨ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਮਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ,ਪਰ ਅਸੀਂ ਐਸਾ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸਲੀਅਤ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਐਵੇਂ ਖਾਨਾਂ ਪੂਰਤੀ ਹੀ ਕਰਦੇ ਆਂ, ਸਾਡਾ ਕੋਵੀ ਵੀ ਪਿਆਰ ਗੁਰੂ ਘਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਇਹ ਗੱਲ ਨੋਟ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਗਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਆ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਐਨਾਂ ਗੰਦ ਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇਂ ਪੈਰ ਬਚਾ ਬਚਾ ਕੇ ਲੰਗਣਾਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਦ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਐਨਾਂ ਗੰਦ ਪਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਆਹ ਤੁਪਕਾ-ਤੁਪਕਾ ਪਾਣੀ ਸੁਟਣ ਨਾਲ ਕੀ ਫਰਕ ਪੈ ਜਾਉਗਾ। ਪੁਰਾਨੇਂ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਜਰੂਰਤ ਸੀ, ਪਰ ਅੱਜ ਦੀ ਇਹ ਐਂਵੇਂ ਹੀ ਬੇਲੋੜ੍ਹੀ ਤੇ ਵਾਧੂ ਜਿਹੀ ਰੀਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸਨੂੰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਤੋ ਲਈਏ ਤਾਂ ਅਜੋਕਾ ਸਿੱਖ ਤਬਕਾ ਇਸਨੂੰ ਕੇਵਲ ਸੁੱਚਮਤਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਜੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪਾਣੀ ਵੀ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕੋਈ ਵੀ ਜਗਾ ਪਵਿੱਤਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।

ਜਿਵੇਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਡੇ ਸਿੱਖ ਵੀਰ ਵੀ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਪੈਰ ਸੁੱਚੇ ਕਰ ਲਉ, ਹੱਥ ਸੁੱਚੇ ਕਰ ਲਉ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀਰਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਜਾਂ ਪੈਰ ਸੁਚੇ ਕਰਨ ਦਾ ਅਰਥ ਕੇਵਲ ਹੱਥਾਂ ਜਾਂ ਪੈਰਾਂ ਉਤੇ ਐਵੇਂ ਹੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣਾਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਕਿਨੀ ਹੀ ਮੈਲ ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਲੱਗੀ ਹੋਵੇ, ਬੱਸ ਜਦੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਹੱਥਾਂ ਤੇ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਹ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਹੁਣ ਬੱਸ ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਜਾਂ ਪੈਰ ਸੁਚੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਸ਼ਰੀਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਨੂੰ ਤਾਂ ਜਰੂਰ ਗੁਰਮਤਿ ਪਹਿਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਆਹ ਪੰਡਤਾਂ ਵਾਲੀ ਵਾਧੂ ਦੀ ਸੁੱਚਮਤਾ ਦਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਵੀ ਸਥਾਂਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਨੇ ਤਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅੰਦਰ ਬਹੁਤ ਜਗਾ ਤੇ ਇਸ ਸੁੱਚ-ਭਿੱਟ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਅੰਦਰ. . ਸੋਚੈ ਸੋਚਿ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਸੋਚੀ ਲਖ ਵਾਰ ॥ ਜਾਂ ਆਸਾ ਕੀ ਵਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰ... ਸੁਚ ਹੋਵੈ ਤ ਸੱਚ ਪਾਈਐ॥ ਲਿਖਕੇ ਸਦੀਵੀ ਕਾਲ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਪੰਡਿਤਾਂ ਦਿਆਂ ਚੱਕਰਾਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਬਣ ਗਏ ਆਂ। ਸੋ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਰੌਂਕਾ ਦੇਣਾਂ ਜਾਂ ਆਹ ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਸੁੱਚੇ ਕਰਨਾਂ ਇਹ ਸਾਰੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹੀ ਪਾਖੰਡ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਕਿ ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਐਸੇ ਵਾਧੂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ, ਨਿਰੋਲ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਹੀ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨੀਂ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਹੁਣ ਇੱਕ ਐਸਾ ਮਸਲਾ ਮੈ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰੱਖਣ ਲੱਗਾਂ ਹਾਂ ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕਦੀ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਜਦੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਾਸਤੇ ਨਵਾਂ ਘਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਆਂ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦਾ ਨੀਂਹ-ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਸਮੇਂ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਰਦਾਸ ਵਾਸਤੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਆਂ। ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਜਰੂਰ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤੇ ਸਾਡੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਨਾਂ ਪੈ ਜਾਵੇ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਨੀਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਪੌਣੇ ਦਸ, ਪੌਣੇ ਗਿਅਰਾਂ, ਜਾਂ ਪੌਣੇ ਬਾਰਾਂ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਅਸੀਂ ਗ੍ਰੰਥੀ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਕਹਿ ਦੇਂਦੇ ਆਂ ਕਿ ਅਜੇ ਠਹਿਰ ਜਾਉ ਪਾਉਣ ਲੰਘ ਜਾਵੇ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਐਸਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਆਖੰਡ ਪਾਠ ਸੀ ਤੇ ਜਦੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰਕੇ ਪਾਠ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਤਾਂ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚੋ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਅਜੇ ਪਾਠ ਨਾਂ ਆਰੰਭ ਕਰਿਉ, ਮੈਂ ਵੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਥੇ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ ਮੈ ਉਹਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਦਾ ਜੁਵਾਬ ਸੀ ਕਿ ਅਜੇ ਪੌਣੇ ਗਿਆਰਾਂ ਦਾ ਟਾਈਮ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਦੋ ਮਿੰਟ ਠਹਿਰ ਕੇ ਆਰੰਭ ਕਰਿਉ ਤਾਂ ਕਿ ਪਾਉਣ ਲੰਘ ਜਾਵੇ, ਮੇਰੇ ਇਹ ਪੁਛਣ ਤੇ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਅੱਗੋਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕੰਮ 'ਚ ਪਾਉਣ ਪੈ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਅਪਸ਼ਗਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਜੀ ਦੀ ਹੀ ਬਖਸ਼ਿਸ ਹੈ, ਕਿ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਘੱਟ, ਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਜਿਆਦਾ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦਿੰਦੇ ਆਂ। ਮੈ ਐਸੇ ਵਹਿਮੀਂ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੁਛਣਾਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਕਿ ਮਾਨੋਂ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਹੀ ਪਾਉਣੇ ਬਾਰਾਂ, ਪਾਉਣੇਂ ਗਿਆਰਾਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਸੇ ਸਮੇਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਜਦੋਂ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੌਣ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਕੀ ਉਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬੇਸ਼ਗਨਾਂ ਸਮਝ ਕੇ, ਤੁਸੀਂ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟ ਦਿਉਗੇ? ਐਸਾ ਅਸੀਂ ਕਦੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ।

ਇਹ ਸਾਰੀ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਉਤੇ ਸਾਧ ਕਿਰਪਾ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੱਚ ਦੀ ਆਵਾਜ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਹੀ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ ਆਂ। ਇਹ ਭਾਂਵੇ ਕਿ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇਂ ਪਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਚ ਇਹ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਸਾਡੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰ ਹਿੱਸਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਗੁਲਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਾਣੇ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਸੀਂ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀ ਸੋਚ ਮੁਤਾਬਿਕ ਚੱਲਕੇ, ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਪਿੱਠ ਦੇਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।