ਤੀਹ
ਹਜਾਰੀ ਫੌਜ ਲੈ ਕੇ ਜਦੋਂ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਦੇ ਜਰਨੈਲ, ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਲਹੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਤੇ ਕਬਜਾ
ਕਰ ਕੇ ਕੇਸਰੀ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਤੇ ਫਹਿਰਾ ਦਿਤਾ, ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ 'ਤੇ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ
ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਹੂੰਦਿਆਂ ਹੀ, ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਲਹੂਵਾਲੀਆ ਜੀ ਨੇ
ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਜਾਗੀਰਾ ਲਾਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ। ਖਾਲਸਾ
ਰਾਜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਨੀਤੀਆਂ ਬਨਾਉਣੀਆਂ ਹੱਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੀ ਕੀਤੀਆ ਸਨ ਕਿ, ਇਸ ਵਿੱਚ
ਹੀ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਉਹ ਨਾਮੁਰਾਦ ਦਿਹਾੜਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਖਾਲਸਾ ਫੌਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਪੂਰਬੀਏ
ਅਤੇ ਡੋਗਰੇ ਵੀ ਸਨ।
ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਹੋ ਗਏ। ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ
ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਜਿੱਦ ਫੜ ਲਈ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਤਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਚਲ ਕੇ ਹੀ
ਮਨਾਵਾਂਗੇ। ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਸ਼ੌਂਕ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਇਨਾਂ ਹੂੰਦਾ ਸੀ, ਕਿ ਇਹ ਕਹਾਵਤ
ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ "ਦਾਲ ਰੋਟੀ ਘਰ ਦੀ, ਦਿਵਾਲੀ ਅੰਬਰਸੱਰ ਦੀ।"
ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਦਾ ਉਹ ਮਹਾਨ ਜੱਥੇਦਾਰ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਵੀ, ਸਿੱਖ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ
ਬਾਵਜੂਦ, ਸਮਝਾਂ ਨਾ ਸਕਿਆ।
ਖਾਲਸਾ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦਾ ਤਖਤੇ ਤਾਉਸ ਪੁੱਟ ਕੇ ਹਾਥੀਆਂ 'ਤੇ ਲੱਦ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਅਪਣੇ
ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਲੈ ਕੇ ਆ ਗਏ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪਰਿਕ੍ਰਮਾ ਕੋਲ ਗੁਰੂ ਰਾਮ
ਦਾਸ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਰਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਤਿ ਉਤਸਾਹਿਤ ਖਾਲਸਾ ਫੌਜਾਂ
ਜਹਾਂਗੀਰ ਦਾ ਤਖਤੇ ਤਾਉਸ ਤਾਂ ਪੱਟ ਕੇ ਅਪਣੇ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਲੈ ਆਈਆਂ, ਲੇਕਿਨ ਦਿੱਲੀ ਜਾ
ਕੇ ਕਦੀ ਵੀ ਅਪਣਾਂ ਰਾਜ ਦੋਬਾਰਾ ਕਾਇਮ ਨਾ ਕਰ ਸਕੀਆਂ।
ਇਹ ਦਿਵਾਲੀ ਹੀ ਉਹ ਦਿਹਾੜਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਜਿਹ
ਨਾਲ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ, ਖਾਲਸਾ
ਰਾਜ ਖੁੱਸਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਲਕ ਵਿਚੋਂ, ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਆਤਸ਼ਬਾਜੀ ਦੇ
ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਦੀਵਾਲੀ ਕਿਉਂ ਮਨਾਂਉਦੇ ਹੋ? ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਕਿ
ਦੀਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਅਸੀ ਤਾਂ "ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਦਿਵਸ" ਮਨਾਉਦੇ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ
ਕਿਲੇ ਵਿਚੋਂ ਅਜਾਦ ਹੋ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੁੱਜੇ ਸੀ। ਪੰਥ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਕਰਮ
ਸਿੰਘ ਹਿਸਟੋਰੀਅਨ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ,ਕਿ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦਿਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਤਾਂ ਫਰਵਰੀ
ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੁੱਜੇ ਸੀ।
ਵੀਰੋ, ਆਉ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਕਰੀਏ! ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਕੋਈ
ਆਤਿਸ਼ਬਾਜੀ ਨਹੀਂ ਸਾੜਾਂਗੇ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਇਕ ਇਕ ਖੱਤ ਲਿਖਣੇ
ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਆਂਗੇ, ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਲਕ ਦਾ ਪੈਸਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾੜ ਕੇ ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ
ਘਾਂਣ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਏ।
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਕੇ,
ਭੋਲੇ ਭਾਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਸਵੰਦ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਖੱਤ ਲਿਖਣ ਦੀ
ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਗੇ?
(ਦਾਸ ਦੇ ਇਕ ਲੇਖ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਅੰਸ਼)
